De Amerikaanse astronoom Clyde Tombaugh ontdekte Pluto in 1930. Lange tijd was het bestaan van dit hemellichaam het enige wat we ervan wisten. Niet zo gek, want Pluto zweeft miljarden kilometers bij ons vandaan in de Kuipergordel, aan de rand van ons zonnestelsel, nog voorbij Neptunus.

De aloude vraag: is Pluto een planeet?

Decennialang werd Pluto de negende planeet van ons zonnestelsel genoemd. Daar kwam op 24 augustus 2006 verandering in toen de Internationale Astronomische Unie (IAU) besloot om Pluto voortaan als dwergplaneet te bestempelen.

Hoewel Pluto in vergelijking tot grote gasreuzen als Jupiter en Saturnus inderdaad slechts een dwerg is in de ruimte, was zijn omvang niet de voornaamste reden voor de nieuwe classificatie. Een hemellichaam moet voldoen aan een aantal criteria om te worden aangemerkt als planeet. Zo moet het in een baan rond de zon draaien, bolvormig zijn, en zijn baan in de ruimte ‘schoonvegen’ door het effect van zijn eigen zwaartekracht.

Kort na de millenniumwisseling kwamen astronomen tot de conclusie dat Pluto niet voldoet aan dat laatste planetencriterium. Bovendien zweven er in de Kuipergordel ontzettend veel hemellichamen rond die lijken op Pluto en daarom ook als planeet moeten worden aangemerkt. In 2006 werd daarom een nieuwe categorie in het leven geroepen: de dwergplaneet. Hieronder valt bijvoorbeeld ook Eris, een van de buren van Pluto in de Kuipergordel.

De New Horizons-missie naar Pluto

Pluto is dan weliswaar geen volwaardige planeet, het blijft wel een fascinerend object in ons zonnestelsel waar we nog relatief weinig over weten. Pluto staat zó ver bij ons vandaan, dat het jaren duurt om de dwergplaneet te bereiken. Ruimtesonde New Horizons van NASA werd op 19 januari 2006 gelanceerd en bereikte Pluto pas op 14 juli 2015. Het was het eerste ruimtevoertuig dat in een baan rond Pluto terechtkwam en close-upfoto’s van de dwergplaneet wist te maken.

Deze baanbrekende missie leverde een schat aan nieuwe informatie op over de uithoeken van het zonnestelsel. Zo bleek Pluto toch wat groter dan we dachten. De nieuwe beelden van ruimtesonde New Horizons lieten ook zien hoe actief Pluto is. Het landschap van de dwergplaneet lijkt onder andere te bestaan uit gletsjers, kraters, drijvende bergen en bevroren meren. Ook op Charon, de megamaan van Pluto, werden aanwijzingen voor geologische activiteit gevonden.

Is er leven mogelijk op Pluto?

Het oppervlak van de dwergplaneet heeft dus wel wat overeenkomsten met dat van de aarde. Toch is het volgens NASA onwaarschijnlijk dat er leven mogelijk is op Pluto. Dat heeft alles te maken met de extreem koude temperaturen op de dwergplaneet: op Pluto is het gemiddeld tussen de -228 en -238 graden Celsius.

Dat het zo ondraaglijk koud is op Pluto is niet zo vreemd, want het hemellichaam staat gemiddeld 5,8 miljard kilometer bij de zon vandaan. Daardoor zijn de jaren op Pluto ook stukken langer dan op aarde. De dwergplaneet draait in 248 aardse jaren om de ster. Ook een dag op Pluto duurt veel langer dan wij gewend zijn: ongeveer 153 uur.

Pluto is vernoemd naar de Romeinse god van de onderwereld en dus niet naar de hond van Mickey Mouse. Sterker nog: er wordt beweerd dat Disney de viervoeter, die tot 1930 Rover heette, vernoemde naar het hemellichaam om een graantje mee te pikken van de media-aandacht die de ontdekking met zich meebracht.